Fotowoltaika to nie tylko ekologiczne i nowoczesne rozwiązanie w dziedzinie pozyskiwania energii, ale również obszar, który wymaga od użytkowników zrozumienia zasad rozliczeń. W ostatnich latach, w Polsce dokonały się znaczące zmiany w sposobie rozliczania energii produkowanej przez domowe instalacje fotowoltaiczne. Te zmiany wpłynęły zarówno na ekonomię domowych budżetów, jak i na strategie inwestycyjne w odnawialne źródła energii. Przyjrzymy się aktualnym zasadom rozliczania fotowoltaiki, analizując zarówno system net-metering, jak i nowsze rozwiązania, takie jak net-billing, które wprowadzają dynamiczne zmiany w sposobie rozliczania energii.
Procedura rejestracji systemów fotowoltaicznych
Wymóg przyłączenia systemów fotowoltaicznych do sieci dotyczy instalacji on-grid i hybrydowych. Tym samym wyłączone są z tego obowiązku systemy off-grid, które działają autonomicznie względem zewnętrznych dostawców energii. Status prosumenta, czyli osoby produkującej energię dla własnych potrzeb, uzyskuje się po oficjalnym zgłoszeniu instalacji fotowoltaicznej i akceptacji wniosku.
Moc szczytowa systemu nie powinna przekraczać 50 kW, a napięcie sieci nie może być wyższe niż 110 kV.
Proces od złożenia wniosku do jego rozpatrzenia i przyłączenia do sieci może trwać do 30 dni, choć często proces ten jest krótszy. Pomimo to, zaleca się nie odkładać tej procedury na później.
Rejestracja instalacji fotowoltaicznej obejmuje dwa główne etapy:
- Zbieranie i składanie wymaganych dokumentów do zakładu energetycznego oraz wypełnianie wniosku o dołączenie mikroinstalacji do sieci.
- Oczekiwanie na zatwierdzenie wniosku, które trwa maksymalnie 30 dni, po czym następuje wymiana standardowego licznika na licznik dwukierunkowy, co zwykle jest procedurą bezpłatną.
Niezbędne dokumenty to m.in.:
- Schemat układu elektrycznego zawierający podłączoną mikroinstalację fotowoltaiczną.
- Dane techniczne mikroinstalacji, w tym jej moc.
- Certyfikat zgodności z wymaganiami NC RfG, wystawiony przez akredytowany organ certyfikujący.
W trakcie wypełniania wniosku zostaniesz poproszony o podanie danych osobowych, lokalizacji systemu fotowoltaicznego, liczby podłączanych paneli oraz prognozowanej rocznej produkcji energii.
Przepisy rozliczeniowe dla energii słonecznej
Net-metering, czyli system rozliczeń netto, przez długi czas stanowił fundament ekonomii fotowoltaiki w Polsce. Jego istota polegała na prostym mechanizmie: energia wyprodukowana przez domowe instalacje fotowoltaiczne i niezużyta bezpośrednio, była przekazywana do sieci. W zamian, właściciel instalacji otrzymywał tzw. “kredyt energetyczny”, który mógł wykorzystać w okresach mniejszej produkcji, na przykład w nocy czy zimą. System ten był prosty i przejrzysty, co sprzyjało popularności fotowoltaiki wśród gospodarstw domowych.
W 2022 roku nastąpiła znacząca zmiana w sposobie rozliczania energii z fotowoltaiki. Wprowadzono system net-billing, który zmienił zasady gry. W tym modelu, energia oddana do sieci jest wyceniana według aktualnych cen rynkowych, a nie jak wcześniej – według stałej stawki. Oznacza to, że wartość energii wprowadzonej do sieci może się różnić w zależności od pory dnia i aktualnych potrzeb rynku.
Net-billing wprowadza większą dynamikę i złożoność w rozliczeniach, co może być wyzwaniem dla niektórych użytkowników. Z jednej strony, system ten może oferować większe korzyści finansowe w okresach wysokiego zapotrzebowania na energię, ale z drugiej – może również oznaczać niższe przychody w okresach nadprodukcji, kiedy ceny energii spadają.
Dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych, którzy zainwestowali w systemy przed zmianą przepisów, ważne jest zrozumienie, jak te zmiany wpływają na ich codzienne rozliczenia i strategię zarządzania energią. Nowy system wymaga od nich większej świadomości rynkowej i umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków.
Przejście z net-metering na net-billing to znacząca zmiana w polskim sektorze fotowoltaicznym. Wymaga ona od użytkowników instalacji fotowoltaicznych nie tylko zrozumienia nowych zasad, ale także aktywnego zarządzania produkcją i zużyciem energii, aby maksymalizować korzyści płynące z własnej produkcji energii słonecznej.
Co się zmienia w rozliczeniu fotowoltaiki od 2024 roku?
Rok 2024 przynosi ze sobą kolejne istotne zmiany w sposobie rozliczania energii wyprodukowanej przez instalacje fotowoltaiczne. Te zmiany są odpowiedzią na dynamicznie rozwijający się rynek energii odnawialnej oraz na potrzebę dostosowania systemów rozliczeniowych do nowych realiów rynkowych i technologicznych.
Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie od 1 lipca 2024 roku taryf dynamicznych, które zastąpią dotychczasowy system net-billing. Taryfy dynamiczne będą opierać się na rzeczywistych cenach rynkowych energii, które mogą zmieniać się nawet co kwadrans. To oznacza, że wartość energii oddanej do sieci będzie zależała od aktualnego zapotrzebowania i cen na rynku energii w danym momencie.
Nowy system ma na celu dać użytkownikom instalacji fotowoltaicznych większą kontrolę nad tym, kiedy sprzedają energię do sieci, a kiedy z niej korzystają. Dzięki temu będą mogli lepiej zarządzać swoimi finansami, reagując na fluktuacje cen energii. To z kolei wymaga od użytkowników większej świadomości rynkowej i umiejętności adaptacji do szybko zmieniających się warunków.
Wprowadzenie taryf dynamicznych będzie również wymagało od użytkowników instalacji fotowoltaicznych zastosowania nowoczesnych technologii do monitorowania i zarządzania produkcją oraz zużyciem energii. Rozwiązania takie jak inteligentne liczniki, systemy zarządzania energią w domu czy magazyny energii staną się kluczowymi elementami efektywnego wykorzystania fotowoltaiki.
Zmiany te będą miały również wpływ na przyszłe decyzje inwestycyjne dotyczące fotowoltaiki. Potencjalni inwestorzy będą musieli uwzględnić nie tylko koszty instalacji, ale również potencjalne zyski i straty wynikające z dynamicznego systemu taryf. To może wpłynąć na ogólną opłacalność inwestycji w fotowoltaikę.
